Uitzending Meldpunt

In de uitzending van Meldpunt van omroep Max op 14 januari 2022 blijkt dat er bij een aantal geteste flessen port de werkelijke leeftijd van de port niet overeenkomt met de leeftijd die de producent vermeldt op de fles.

Klik op het plaatje voor de aflevering

Onderzoeksjournalist Eelco van Wieringen had het vermoeden dat de leeftijd die de producent op de fles vermeldt niet altijd overeenkomt met de werkelijke leeftijd van de port en onderzocht daarom een 50-tal ports. Met name de oude Tawny ports kwamen hierbij als verdacht naar voren.

Daarom is er door het CIO (Centrum voor Isotopen Onderzoek) van de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek gedaan naar de werkelijke leeftijd van een 20-tal 10 en 20 jaar oude Tawny ports. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat met name bij B-merken de leeftijd van de port niet overeenkomt met de leeftijd die de producent op de fles vermeldt en dat er bij 2 flessen Kopke port mogelijke sporen van synthetische alcohol zijn gevonden.

Uit het onderzoek kwam na voren dat de volgende ports niet de leeftijd hebben die de producent op de fles vermeldt:

1. Royal Oporto 10 Year Old Tawny heeft volgens het onderzoek 2½ jaar gerijpt.
2. Lagarada 10 Year Old Tawny heeft volgens het onderzoek 3 jaar gerijpt.
3. Varossio 10 Year Old Tawny heeft volgens het onderzoek 4 jaar gerijpt.
4. Pocas 20 Year Old Tawny heeft volgens het onderzoek 13 jaar gerijpt.
5. Niepoort 10 Year Old Tawny heeft volgens het onderzoek 7 jaar gerijpt.
6. Pocas 10 Year Old Tawny heeft volgens het onderzoek 7½ jaar gerijpt.
7. Porto Seguro 20 jaar Year Old Tawny heeft volgens het onderzoek 15½ jaar gerijpt.

A-merken.
Uit het onderzoek kwam ook naar voren dat de A-merken die wij verkopen zoals Grahams, Taylors, Ramos Pinto en Fonseca de juiste leeftijd vermelden. Het bleek dat hun werkelijke leeftijd goed overeenkomt met wat er op het etiket wordt vermeld en dat in sommige gevallen de port zelfs ouder is dan op de fles genoemd. Vooral de huismerken en B-merken laten verschillen zien tussen de werkelijke en de op de fles vermelde leeftijd.

Hoe kijken wij van Vinho do Porto naar de conclusies uit dit onderzoek?
Om de uitkomsten van het onderzoek en de reacties van de producenten te kunnen beoordelen is het van belang om het productieproces van 10 en 20 jaar oude Tawny port te kennen.

Tawny Port rijpt op kleine eiken houten vaten, die voor ongeveer 80% gevuld zijn. In deze vaten ondergaat de Tawny port een oxidatie proces, waardoor hij zijn bijzondere kleur en smaak krijgt. U moet zich voorstellen dat, hoe langer dit proces duurt, de port meer karakter krijgt. Een oudere Tawny ports is duurder dan jongere Tawny port. Een belangrijke reden hiervoor is dat jaarlijks 2 tot 2,5% van de port verdampt, de zogenaamde ‘Angels Share’.  Als 2 vaten Tawny Port 20 tot 25 jaar rijpen, is er uiteindelijk nog maar voldoende port over gebleven om 1 vat te vullen.

Het ene portjaar is beter dan het andere portjaar. Daarom is een 10 of 20 jaar oude Tawny altijd een ‘blend’, een mix van meerdere jaargangen. De jaargangen worden gemengd, waarbij de gemiddelde leeftijd 10 of 20 jaar is. Hierdoor ontstaat er een port met elk jaar vrijwel exact dezelfde smaak.

De Portugese overheidsregelgeving bepaalt dat het IVDP (Instituto Dos Vinhos Do Douro E Do Porto) zijn goedkeuring moet geven voordat een port een bepaalde leeftijdsindicatie mag dragen (10, 20, 30 of 40). De IVDP doet dat niet door koolstof datering, maar heeft een database van ports waarvan de leeftijden vastliggen. De port die een producent ter keuring aanlevert, wordt op kleur, geur en smaak vergeleken met deze referentiedatabase. Wanneer de IVDP vindt dat de port overeenkomt, wordt de goedkeuring gegeven. Hiermee hoeft de port dus feitelijk niet even oud te zijn als de leeftijdsindicatie op de fles.
Hierin verschilt de regelgeving van Portugal met de regelgeving van de Europese Unie. De Europese Unie stelt dat wat je op het etiket aangeeft ook op het product van toepassing moet zijn.

Van de voor Max Meldpunt onderzochte flessen port heeft Vinho do Porto in het assortiment 2 soorten port die in opspraak zijn geraakt, namelijk de Kopke 10 Year Old Tawny Port en de Niepoort 10 Year Old Tawny Port. Hieronder gaan wij er verder op in.

Kopke 10 Year Old Tawny Port
In de uitzending wordt gemeld dat er synthetische alcohol in de Kopke 10 en 20 jaar oude Tawny is aangetroffen, maar ook dat dit zeer waarschijnlijk niet bewust is gedaan. De Kopke 10 en 20 jaar oude Tawny Port hadden echter wel de op de fles vermelde leeftijd!

Waar de uitzending stellig was dat het synthetische alcohol betreft, geeft de Rijksuniversiteit Groningen nog een andere mogelijke verklaring:

Kopke heeft aangegeven dit te gaan onderzoeken samen met de Rijksuniversiteit Groningen. De reactie van de Nederlandse importeur van Kopke, na overleg met Kopke, luidt dan ook als volgt:

Door de Universiteit van Groningen is in opdracht van het programma Meldpunt van omroep MAX, onderzoek gedaan naar de leeftijd van port. Uit het onderzoek is gebleken dat bij een 7-tal B-merken de leeftijd op het label niet correspondeert met de feitelijke leeftijd. Bij de A-merken, waaronder Kopke, zijn hierbij geen afwijkingen gevonden. Uit dit onderzoek komt ook naar voren dat in de 10 en 20 jaar oude Tawny van Kopke sporen van synthetische alcohol is aangetroffen. Dit mag niet volgens de regels, hoewel de aangetroffen hoeveelheid niet schadelijk is voor de gezondheid. Kopke geeft als reactie aan, dat het onmogelijk is dat er synthetische alcohol aan de port is toegevoegd. Het zou zeer schadelijk zijn voor het imago en bovendien is synthetische alcohol veel kostbaarder dan natuurlijke alcohol. Uiteraard neemt Kopke en wij deze berichtgeving zeer serieus en zal verder onderzoek gedaan worden samen met de Universiteit van Groningen.

Niepoort 10 year old Tawny

Vinho do Porto verkoopt zowel de Niepoort 10 als de 20 jaar oude Tawny Port. Beide zijn onderzocht, waarbij voor de 20 jaar oude Niepoort de conclusie was:

De Niepoort 10 Year Old Tawny zou te jong zijn en gemaakt van Port die 7 jaar oud is. Niepoort verklaart zelf hierover:

 “Na zorgvuldige analyse van uw vragen met betrekking op een onderzoek door de Rijksuniversiteit Groningen, verklaart Niepoort Wines ondubbelzinnig dat al zijn wijnen voldoen aan alle wet- en regelgeving die van toepassing zijn, met name die betrekking hebben op voedsel en consument en beschermde oorsprongsbenamingen.

Dienovereenkomstig zijn alle Niepoort Vinhos-ports onderworpen aan de procedures en controle van de certificeringsinstantie, het Instituut voor Douro en Port Wines (Portinstituut, IVDP), een overheidsinstantie die onder toezicht staat van het ministerie van Landbouw.

Wat betreft de claim over de “Niepoort 10 Years Old Tawny” wijn, bestrijdt Niepoort Wines deze ongegronde bewering fel. Zoals alle portwijnen, is deze wijn is ter goedkeuring voorgelegd aan het IVDP voor een certificeringsproces, bestaande uit zowel een analytisch protocol een proeftechnisch protocol.

Daarnaast houdt Niepoort Vinhos gegevens bij van herkomst en vermenging, ten behoeve van kwaliteitscontrole en traceerbaarheid. Wij kennen het zegelnummer op de geanalyseerde fles niet, noch de productiebatch, maar onze gegevens zullen de identiteit van de batch port bevestigen die duidelijk in tegenspraak zijn met de conclusies van het uittreksel uit “Tawny report” dat u ons voorlegt.

Het rijpen en vermengen van portwijn zijn oenologische praktijken met honderden jaren geschiedenis waarvan de nuances verder gaan dan slechts een gemiddelde leeftijd van de onderdelen van een partij – die overigens op zijn beurt weer verder gaat dan het bepaalde in het artikel met betrekking tot de gereguleerde categorie “port met” Leeftijdsaanduiding”, een van de “Speciale categorieën van BOB Porto”.

De insinuatie dat Niepoort Vinhos zijn eeuwenoude reputatie in gevaar zou brengen, is op zijn zachtst gezegd onredelijk. Kortom, voor alle bovengenoemde factoren, samen met het ontbreken van consensus over de toepasbaarheid van koolstof-14 isotopendatering, verwerpt Niepoort Vinhos de conclusies van de bovengenoemde studie, waarvan de volledige omvang echt onbekend is.

Hoewel we voorstanders zijn van initiatieven die pleiten voor consumentenbescherming en publieke controle in het algemeen, kan Niepoort Vinhos zich niet vinden in de beschuldigende toon van de ontvangen rapporten en overige communicatie”

Voor Vinho do Porto is dit de reden dat wij beide producten blijven verkopen. Er bestaat geen gevaar voor de gezondheid, wij drinken ze zelf ook regelmatig en blijven dat met genoegen doen.

Wij zullen u op de hoogte houden van de ontwikkeling rondom dit onderwerp. Als u een port wilt kopen die exact 10 of 20 jaar oud is, kunt u altijd een Colheita port kopen. Deze zijn gemaakt uit de oogst van de jaargang die op de fles staat vermeld.

Terug naar het blogoverizcht